အေျဖမွန္=အႀကိမ္(၅)ေျမာက္ သာသနမူလစာေမးပြဲ ဓမၼာစရိယတန္း။ ။ပါရာဇိကက႑ပါဠိ အ႒ကထာ (ဒုတိယေန႕)

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၊ ဆင္ျဖဴစာသင္တိုက္
အႀကိမ္(၅)ေျမာက္ သာသနမူလစာေမးပြဲ
ဓမၼာစရိယတန္း။ ။ပါရာဇိကက႑ပါဠိ အ႒ကထာ (ဒုတိယေန႕)
၁၃၇၆-ခုႏွစ္၊ တေပါင္းလဆုတ္ (၆) ရက္၊ (၄-၉-၂၀၁၅ ) တနလၤာေန႕
ခြင့္ျပဳသည့္အခ်ိန္။ ။ေလးနာရီ မြန္းလြဲ (၁း၀၀)နာရီမွ ညေန (၅း၀၀)နာရီ အထိ

-------------------------------

၁။ (က) ဘိတၱိခီေလာတိ၊ ဘိတၱိခီေလာဟူသည္ကား။ ဥဇုကံ၊ ေျဖင့္စြာ။ ၀ါ- ေျဖာင့္သည္ကို။ ကတြာ၊ ျပဳ၍။ ဘိတၱိယံ၊ နံရံ၌။ အာေကာဋိေတာ၀ါ၊
ႏွက္အပ္သည္လည္းေကာင္း။ တတၳ ဇာတေကာဧ၀၀ါ၊ ထိုနံရံ၌ ျဖစ္သည္သာလွ်င္လည္းေကာင္း။ ေဟာတိ၊ ၏။ ( ၃ ) မွတ္
ဘိတၱိယံ၊ နံရံ၌။ အာေကာဋိေတာ၊ ႏွက္အပ္သည္။ န၊ မဟုတ္။ ( ၂ ) မွတ္

(ခ) နာဂဒေႏၱာပန၊ ဆင္၏ အစြယ္သည္ကား။ ၀ေကၤာ၊ ေကာက္သည္သာလွ်င္။ အာေကာဋိေတာဧ၀၊ ႏွက္အပ္သည္သာလွ်င္။ ေဟာတိ၊ ၏။ ( ၃ ) မွတ္
ဥဇုေကာ၊ ေျဖာင့္သည္။ တတၳ ဇာတေကာ၊ ထိုနံရံ၌ ျဖစ္သည္။ န၊ မဟုတ္။ ( ၂ ) မွတ္

၂။ (င)၀ါက်သို႕ သာေဘာဂပုစၦာတက္ပံု
အရွင္အ႒ကထာဆရာ ဆရာသည္ (ဃ)၀ါက်ျဖင့္ ၂-ခု ၃-ခု အစဥ္အားျဖင့္ တည္ေသာ နံရံ၊ တံသင္း၊ ဆင္စြယ္ေကာက္တို႕၌ တင္ထားအပ္ေသာ
လွံ၊ ခက္ရင္းတို႕ကို အဖ်ား၌ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အရင္း၌ေသာ္လည္းေကာင္း ခိုးယူေသာရဟန္းအား တခုတခုေသာ တံသင္း၊ ဆင္စြယ္ေကာက္၏
ထိရာ အရပ္မွ်ကို လြန္လတ္ေသာ္ ပါရာဇိကအာပါတ္သင့္ေသာဟု ျပဆိုေတာ္မူ၏။ ( ၂ ) မွတ္
လွံ၊ ခက္ရင္းတို႕၏ ထိရာအရပ္မွ်ကို သာလြန္၍ တံသင္းအလံုးစံု၊ ဆင္စြယ္ေကာက္ အလံုးစံုကို မလြန္ေသးသည္မဟုတ္ပါေလာ။ ( ၄ ) မွတ္
အဘယ့္ေၾကာင့္ ပါရာဇိကအာပတ္သင့္ပါသနည္း။ (တနည္း) - ဆရာ့စကား အသို႕သင့္ႏိုင္ပါအံ့နည္း။ ( ၂ ) မွတ္
ဤသို႕ေမးဘြယ္ရွိေသာေၾကာင့္ ( င ) ၀ါက်ကို မိန္႕ဆိုေတာ္မူ၏။
အဓိပၸါယ္ကား (င) ၀ါက်ျဖင့္ ေတြ႕ထိရာအရပ္သည္သာလွ်င္ လွံ၊ ခက္ရင္းတို႕၏ တည္ရာအရပ္ျဖစ္၍ တံသင္းအလံုးစံု၊ ဆင္စြယ္ေကာက္အလံုးစံုသည္
လွံ၊ ခက္ရင္းတို႕၏ အရပ္မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ပါရာဇိကအာပတ္သင့္ပါ၏ ဟူလို။ ( တနည္း ) ငါ့စကား သင့္ျမတ္ပါ၏ ဟူလို။ ( ၂ ) မွတ္

၃။ (ဂ)၀ါက်သည္ အဘိေဓယ်တၳမွတပါး အာပတၱိ၀ိနိစၦယအဖို႕တပါးကို ျပေသာေၾကာင့္ ပကၡႏၱရ၀ါက်မည္ပါသည္။
(တနည္း) အာပတၱိ၀ိနိစၦယကို အဘယ္သုိ႕ မွတ္သားအပ္ပါသနည္းဟု ေစာဒနာဖြယ္ရွိ၍ ဆက္လက္အားထုတ္ျပေသာေၾကာင့္ ၀ါက်ာရမၻ၀ါက်မည္၏။

မွတ္ခ်က္။ ။ တနည္းနည္းမွန္လွ်င္ ( ၂ ) မွတ္ေပးရန္

အာပတၱိ၀ိနိစၦယအဖို႕တပါးကို ျပေသာေၾကာင့္ (ဃ)၀ါက်သည္ ပကၡႏၱရ၀ါက်မည္၏။ ( ၂ ) မွတ္
ပါရာဇိကက်ျခင္း၏ အေၾကာင္းကို ျပေသာေၾကာင့္ (င)၀ါက်သည္ ကာရဏ၀ါက်မည္၏။ (တနည္း) (ဃ)၀ါက် စကားရပ္ကို
ယုတၱိအားျဖင့္ ခိုင္ျမဲေစေသာေၾကာင့္ (င)၀ါက်သည္ ယုတၱိဒဠွီကာရဏ၀ါက်မည္၏။

မွတ္ခ်က္။ ။ တနည္းနည္းမွန္လွ်င္ ( ၂ ) မွတ္

ဧကေမကႆ ကား ၏-ဟူ၍အနက္ေပးေသာေၾကာင့္ ဖုေ႒ာကာသမေတၱ-၀ယ္ ၾသကာသဟူေသာပုဒ္၌ သမၺန္၊ ၾသကာသ ကား သမၺႏၶီ။
( သံ + သာမီ လည္းရသည္ ) ( ၄ ) မွတ္

၄။ ဖုသီယတိ ဧတၳာတိ ဖုေ႒ာ။ ( ၂ ) မွတ္
အ၀ကသႏၱိ ဧတၳာတိ ၾသကာေသာ။ ( ၁ ) မွတ္
ဖုေ႒ာ စ ေသာ ၾသကာေသာ စာတိ ဖုေ႒ာကာေသာ။ ( ၁ ) မွတ္
ဧတၳ၊ ဤဘ႑ာ၌။ ဖုသီယတိ၊ ေတြ႕ထိအပ္၏။ ဣတိ၊ ေၾကာင့္။ ဖုေ႒ာ၊ ဖု႒မည္၏။
ဖုသဓာတ္၊ တပစၥည္း။ အဓိကရဏသာဓန။ ( ၁ ) မွတ္

ဖုသဓာတ္၏အရ ကတၱဳ႒ႀကိယာကား - ေတြ႕ထိတတ္ေသာရဟန္း၏ သႏၱာန္၌ အဒိႏၷာဒါနအကုသိုလ္ေစတနာျပ႒ာန္းေသာ စိတၱဳပၸါဒ္သည္
မုခ်အားျဖင့္ ရ၏။ ( ၂ ) မွတ္
အဓိကရဏတၳႀကိယာ၏ အရကား ထိုစိတၳဳပၸါဒ္အားတပ္ေသာ ဘ႑ာ၏ အာရမၼဏပစၥယသတၱိသည္ ဖလူပစာအားျဖင့္ ရ၏။ ( ၂ ) မွတ္
တပစၥည္း အရကား ထိုမုခ်၊ ဖလူပစာတို႕ျဖင့္ မွတ္အပ္ေသာ ဘ႑ာရ၏။ ( ၁ ) မွတ္

၅။ ဘိတၱိ - ဘိဒိဓာတ္၊ တိပစၥည္း
ဗုႏၵ - ၀ုဓာတ္၊ ဒပစၥည္း
ကုႏၱ - ကတိ (ကႏၱ)ဓာတ္၊ အပစၥည္း
ဖု႒ - ဖုသဓာတ္၊ တပစၥည္း
ၾသကာသ - အ၀ပုဗၺ ကသဓာတ္၊ ဏပစၥည္း
မွတ္ခ်က္။ ။ ( ၂ ) မွတ္စီ ေပးရန္

၆။ (က) ဥဇုကံ ကတြာ ဘိတၱိယံ အာေကာဋိေတာ ျဖင့္ ဘိတၱိခီေလာကို ဘိတၱိယံ အာေကာဋိေတာ ခီေလာ ဘိတၱိခီေလာဟု
မေဇၥ်ေလာပီ သတၱမီတပၸဳရိသ္သမာသ္ ၀စနတၳျပဳရမည္ကိုလည္းေကာင္း ( သမာသလိဂၤတၳ၊ အဘိဓာနတၳသံ၀ဏၰနာ ) ( ၂ ) မွတ္
ဘိတၱိခီလ အရ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျပဳ၍ နံရံ၌ စိုက္ထားအပ္ေသာ ငုတ္ကို ေကာက္ယူရမည္ကိုလည္းေကာင္း ( သရုပ္ အဘိေဓယ်တၳ) ( ၂ ) မွတ္
တတၳ ဇာတေကာ ျဖင့္ ဘိတၱိခီေလာကို ဘိတၱိယံ ဇာေတာ ခီေလာ ဘိတၱိခီေလာ ဟု မေဇၥ်ေလာပီ သတၱမီတပၸဳရိသ္ ၀စနတၳျပဳရမည္ကိုလည္းေကာင္း
( သမာသလိဂၤတၳ၊ အဘိဓာနတၳ ) ( ၂ ) မွတ္
ဘိတၱိခီလ အရ နံရံ၌ အလိုလိုျဖစ္ေသာ ငုတ္ကို ေကာက္ယူရမည္ကိုလည္းေကာင္း ( သရုပ္ၾကားအဘိေဓယ်တၳ ) ( ၂ ) မွတ္

(ခ)၀ါက်ျဖင့္ နာဂဒႏၱ အရ အလိုလိုျဖစ္ေသာ ေျဖာင့္ေသာသစ္ငုတ္ကို မယူအပ္၊ သဒိသူပစာအားျဖင့္ ေကာက္ေသာ၊ စိုက္အပ္ေသာ သစ္ငုတ္ကို
ေကာက္ယူရမည္ကို သိေစပါသည္။ ( သရုပ္ၾကားအဘိေဓယ်တၳ ) ( ၂ ) မွတ္

၇။ ထပဓာတ္၊ တပစၥည္း၊ ဣအာဂံုတို႕ျဖင့္ ၿပီးေသာေၾကာင့္ ထပိတံ ပါဌ္ သင့္ပါသည္။ ( ၅ ) မွတ္
ထပဓာတ္၏ ထကို ႒ျပဳ၍ ရုပ္ၿပီးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ မုဒၶဇဒုတိယအကၡရာျဖင့္ ဌပိတံပါဌ္လည္း သင့္ပါသည္။ ( ၅ ) မွတ္

၈။ (က) ပါရိေသသနည္း
ဆိုခဲ့ၿပီးသည္မွလည္းေကာင္း၊ ဆိုအပ္လတံ့သည္မွလည္းေကာင္း အၾကြင္းကိုသာ ယူရေသာနည္းသည္ ပါရိေသသနည္း မည္၏။
ျပယုဂ္ကား ဘိတၱိခီေလာ ဟူသည္တည္း။ ဤျပယုဂ္၌ ဘိတၱိခီေလာ သည္ ဆိုလတံ့ေသာ ၀ကၤနာဂဒႏၱမွ ၾကြင္းေသာ ေျဖာင့္ေသာ
ငုတ္ကိုသာ ယူရေသာေၾကာင့္ ပါရိေသသနည္းမည္၏။ ( ၅ ) မွတ္

(ခ) ဌာႏူပစာ
ဌာနႆ နာမံ ဌာနိမွိ ဥပစာေရာ ေ၀ါဟာေရာ ဌာႏူပစာေရာ - ဟူေသာ ၀စနတၳႏွင့္အညီ ဌာန၏အမည္ကို ဌာနီ၌ တင္စား၍
ေခၚေ၀ၚျခင္းသည္ ဌာႏူပစာမည္၏။ ျပယုဂ္ကား အကၤုသေက ဟူသည္တည္း။
ဤျပယုဂ္၌ အကၤုသေက သည္ ဌာနျဖစ္ေသာ ခၽြန္းျဒဗ္၏ အကၤုသေကဟူေသာ အမည္ကို ဌာနီျဖစ္ေသာ ခၽြန္း၌
ခ်ိပ္ထားအပ္ေသာ ဥစၥာဘ႑ာ၌ တင္စား၍ ဌာနီျဖစ္ေသာ ဥစၥာဘ႑ာကို အကၤုသေကဟု ဆိုေသာေၾကာင့္ ဌာႏူပစာမည္၏။ ( ၅ ) မွတ္

၉။ ဘိတၱိ အဘိမုေခါ ဌတြာ မေဇၥ် ဂေဟတြာ အာကၯတိ၊ ၾသရိမေႏၱန ဖုေ႒ာကာသံ ပါရိမေႏၱန အတိကၠႏၱမေတၱ ပါရာဇိကံ။
ပရေတာ ေပေလႅႏၱႆာပိ ဧေသ၀နေယာ။

၁၀။ ပရိ၀တၱနဟာရဟူေသာ္ကား
ပဋိပကၡ၀ေသန ပရိ၀တၱိယႏၱိ ဣမိနာ သုေတၱ ၀ုတၱဓမၼာတိ ပရိ၀တၱိေနာ၊ ပရိ၀တၱေနာ စ ေသာ ဟာေရာစာတိ ပရိ၀တၱနာဟာေရာ
ဟူေသာ ၀စနတၳႏွင့္ အညီ သုတ္၌ေဟာအပ္ကုန္ေသာ ကုသိုလ္ဓမၼတို႕ကို ထို၏ ပဋိပကၡ အကုသိုလ္ဓမၼျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အကုသိုလ္ဓမၼတို႕ကို
ထို၏ ပဋိပကၡ ကုသိုလ္ဓမၼျဖင့္လည္းေကာင္း လည္ေစေၾကာင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပရိ၀တၱနာဟာရမည္၏။ ( ၂ ) မွတ္
ျပယုဂ္ကား အာကၯတိ ဟူသည္တည္း။ ဤျပယုဂ္၌ အာပုဗၺ ကၯဓာတ္၏အရ ဆြဲငင္ေသာ ရဟန္း၏သႏၱာန္၌ အဒိႏၷာဒါန ေထယ်ေစတနာ
ျပ႒ာန္းေသာ အကုသိုလ္စိတၱဳပၸါဒ္ကိုလည္းေကာင္း၊ ထို၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အေယာနိေသာမနသိကာရစသည္တို႕ကိုလည္းေကာင္း ယူအပ္ကုန္၏။ ( ၄ ) မွတ္
ထိုကိုယူသျဖင့္ ထို၏ ပဋိပကၡျဖစ္ေသာ အေဒါသ၊ သဒၶါ၊ သမၼာ၀ါယမ၊ အပၸမာဒ၊ အေလာဘစေသာ ကုသိုလ္တရားတို႕သည္ေကာင္း၊ ထိုကုသိုလ္၏
အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ ေယာနိေသာမနသိကာရစသည္တို႕သည္လည္းေကာင္း၊ ထိုကုသိုလ္လွ်င္ အေၾကာင္းရင္းရွိကုန္ေသာ ပစၥဳပၸန္သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာ
ေကာင္းက်ိဳးတို႕သည္လည္းေကာင္း ပေပ်ာက္ကုန္၏။ ( ၂ ) မွတ္
ထိုေထယ်ေစတနာျပ႒ာန္းေသာ အကုသိုလ္လွ်င္ အေၾကာင္းရင္းရွိကုန္ေသာ ပစၥဳပၸန္သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာေဘးတို႕သည္ စည္ပင္ျပန္႕ပြားကုန္၏။ ( ၁ ) မွတ္
ဤသို႕လွ်င္ သုတ္၌ ေဟာအပ္ကုန္ေသာတရားတို႕ကို ပဋိပကၡအားျဖင့္ လည္ေစျခင္းသည္ ပရိ၀တၱနာဟာရမည္၏ ဟူလိုေသာ္။ ။ ( ၁ ) မွတ္

-------------------------------